Szlak kajakowy rzeki Wełny
115 km
Szlak jest trudny i uciążliwy na odcinku górnym, aż do Jeziora Piotrowskiego, ale dostępny dla spływów masowych oraz zaawansowanych. W styczniu 1965 r. sekcja kajakowa Koła PTTK i 28 Drużyna Harcerska przy Liceum Pedagogicznym w Rogoźnie rozpoczęła organizację zimowych spływów kajakowych na Wełnie. Tę tradycję kontynuują i rozwijają od 1994 r., o randze ogólnopolskiej Klub Żeglarski „KOTWICA” i Koło Terenowe PTTK im. Aleksandra Janowskiego w Janowcu Wlkp., w latach 2006 – 2007 Komisja Turystyki Kajakowej, a od 2008 r. Klub Turystyki Kajakowej "Zimorodek" Oddziału PTTK w Wągrowcu.
Wełna przepływa przez bardzo ciekawe okolice pod względem historycznym i krajoznawczym. Dobre możliwości dojazdowe, duża ilość jezior, lasy, rezerwaty, młyny, muzea, zabytkowe kościoły czynią Wełnę i jej dopływy atrakcyjnym szlakiem i zachęcają turystów do spędzenia na nim nawet tygodnia czasu. Wygodne miejsca rozpoczęcia spływu to:
- przy wysokiej wodzie – Jezioro Wierzbiczańskie lub most w miejscowości Orchoł,
- normalnie – Rogowo, Janowiec Wlkp. (pomost dla kajaków między mostami drogowym i kolejowym), Ruda k. Mieściska, Wągrowiec (parking koło Muzeum Regionalnego), Rogoźno (przed mostem drogowym na Małej Wełnie), Ruda k. Rogoźna, Wełna (za mostem) i Jaracz Młyn (obok Muzeum Młynarstwa).
Podstawowe dane:
długość rzeki: długość szlaku: średni spadek: przepływ: dorzecze: ujście: |
118 km 115 km 0,45‰ 10,1 m3/sec 2621 km2 rzeka Warta, Oborniki Wielkopolskie |
Czas spływu:
cały szlak: ok. 7 dni
Jez. Wierzbiczańskie – Rogowo 1 dzień
Rogowo – Janowiec Wlkp. – Wągrowiec 1 – 2 dni
Wągrowiec – Rogoźno 1 dzień
Rogoźno – Jaracz Młyn 1 dzień
Jaracz Młyn – Oborniki 1 dzień
Szlak kajakowy rzeki Wełny dostępny jest od Jeziora Wierzbiczańskiego. Na terenie Powiatu Gnieźnieńskiego trasa szlaku prowadzi przez: Jezioro Wierzbiczańskie – Jezioro Jankowskie – Jankowo Dolne – Jezioro Strzyżewskie – Strzyżewo Kościelne – Orchoł – Jezioro Piotrkowskie – Dębowiec – Jezioro Ławiczno – Brody – Jezioro Biskupiec.
Poniżej zamieszczono opis odcinka szlaku przebiegającego przez teren Powiatu Żnińskiego (kilometraż podano w odniesieniu do całego szlaku Wełny).
18 km
wysoki próg przepustowy pod drogą nr 5 Gniezno – Żnin (dwa mosty; przenoska). Wpływamy na teren Powiatu Żnińskiego w województwie kujawsko – pomorskim. Po lewej wysoki, zalesiony brzeg doliny Wełny;
21 km
Jezioro Rząsno (pow. 3 ha, głęb. 1,6 m), wypływ z północnego brzegu;
21,5 km
Cotoń, wieś (gm. Rogowo) po prawej PKS. Przed Jeziorem Zioło zastawka na Wełnie – przenoska;
24,1 km
Jezioro Zioło (pow. 249 ha, dł. 3500 m, szer. 1190 m, głęb. 17,9 m), urozmaicona linia brzegowa, od strony północno – zachodniej wydłużony, bagnisty i zadrzewiony półwysep. Po środku podmokła wyspa (1,4 ha) i sterczące, obumarłe drzewa – siedlisko kormoranów. Płyniemy prawym brzegiem do Rogowa. Do Jeziora Zioło można również dopłynąć rozpoczynając jednodniową trasę z Jeziora Kołdrąbskiego we wsi Kołdrąb (gm. Janowiec Wlkp.) płynąc przez jeziora: Niedźwiady, Kowalewskie i Dziadkowskie, ok. 10 km, najlepiej wczesną wiosną przy wysokim stanie wody;
26,5 km
wypływ Wełny z jeziora, mostek;
27,7 km
Rogowo, wieś gminna przy drodze nr 5 Poznań – Bydgoszcz. Duży zabudowany rynek jest pamiątką po dawnym mieście. Rogowo jest znane z I-ligowej drużyny hokeja na trawie, a ostatnio również Dinozaurów Parku Dinozaurów „Zaurolandia”. Za mostem po prawej przystań rybacka, bar i pole namiotowe;
28 km
Jezioro Rogowskie (na wys. 94 m n.p.m., pow. 285 ha, dł. 3340 m, szer. 1380 m, głęb. 14,4 m) – rozległy akwen wodny, od południowego – zachodu wrzyna się szeroki półwysep. Płyniemy lewym brzegiem aż do północnego skraju jeziora;
31,5 km
wypływ Wełny z jeziora;
32,0 km
Szkółki, wieś w Gminie Rogowo, zabudowania po lewej, most drogowy;
32,5 km
Jezioro Tonowskie (pow. 160 ha, dł. 3900 m, szer. 750 m, gł. 7,5 m) – zbiornik, w którego części północnej znajduje się zadrzewiona wyspa (pow. 7,3 ha), na której rośnie okazały dąb szypułkowy (pomnik przyrody). Otaczają ją liczne płycizny i kępy trzcin, które stanowią siedlisko ptaków wodnych i błotnych;
34,5 km
Skórki, wieś w Gminie Rogowo, po lewej widoczny kościółek drewniany;
35,5 km
Tonowo, wieś w gm. Janowiec Wlkp., po prawej zabudowania, z parku wyłaniają się budynki Domu Pomocy Społecznej;
37,0 km
wypływ Wełny z zachodniego brzegu jeziora;
37,4 km
zastawka rybacka – przenoska kajaków;
37,5 km
Jezioro Żernickie (pow. 13 ha, gł. 2,2 m);
Płyniemy cały czas w kierunku zachodnim. Po prawej stronie widoczna wieś Żerniki w gm. Janowiec Wlkp. położona na wysokim brzegu doliny Wełny, wzmiankowana w 1136 r., w latach 1298 – 1849 posiadała prawa miejskie, kościół gotycki;
38,5 km
Wełna – drewniana kładka łącząca wieś Wełnę po lewej stronie ze Zrazimiem po prawej. Są to wsie w gm. Janowiec Wlkp. z widocznymi po prawej budynkami: była szkoła, kościół poewangelicki, pastorówka;
39,3 km
Zrazim, wieś w gm. Janowiec Wlkp., zabudowania po prawej, most na drodze ze Żnina do Janowca Wlkp. Przed mostem nurt jest wartki, ale później Wełna leniwie płynie wśród łąk i torfowisk do Janowca Wlkp.;
43,0 km
Janowiec Wlkp., miasto, siedziba gminy, założone w 1295 r. z Temidą w herbie; kościół, sklepy, poczta, apteki, PKS. Po prawej, między mostami drogowym i kolejowym pomost dla kajakowców z możliwością biwakowania. Za Janowcem Wełna płynie leniwie wśród łąk i lasów w kierunku zachodnim. Koło Terenowe PTTK w Janowcu Wlkp. jest organizatorem corocznych Wielkanocnych Spływów Kajakowych na wyspę Jeziora Tonowskiego;
45,0 km
Dziekczyn, most drogowy, po prawej zabudowania, 200 m w lewo od mostu w lesie – miejsce pamięci pomordowanych przez hitlerowców;
46,3 km
Wybranowo, wieś w gm. Janowiec Wlkp., archeolodzy znaleźli tu ślady dymarek. Malowniczy przełom Wełny, drewniana kładka;
48,0 km
mostek, Wełna opuszcza teren woj. kujawsko – pomorskiego.
Szlak dalej wiedzie przez:
Tumidaj – Mieścisko – Ruda Koźlanka – Łaziska – Straszewo – Wągrowiec – Jezioro Łęgowskie – Łęgowo– Ostrowo Młyn – Wiatrowo – Pruśce Młyn – Pruśce – Jakubowo – Biniewo – Cieśle – Rogoźno – Ruda – Nowy Młyn – Żołędzin – Jaracz Młyn – Rożnowo Młyn – Rożnowice – Kowanówko – Rudki – Oborniki Wielkopolskie – ujście Wełny do Warty.
Na powyższym odcinku szlaku można zobaczyć:
- skrzyżowanie rzek Wełny i Nielby – rzadkie zjawisko hydrologiczne, tzw. bifurkacja wągrowiecka (do Wełny z prawego brzegu wpływa Nielba, nurty krzyżują się, Nielba wypływa z lewego brzegu Wełny, aby za Wągrowcem ponownie do niej wpłynąć z lewej),
- Rezerwat „Promenada” z okazałymi dębami i paklonami (Wełna, wieś w gm. Rogoźno),
- Rezerwat „Wełna” (wodny; Wełna, wieś w gm. Rogoźno, odcinek rzeki za mostem do Jaracza Młyna),
- Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Spożywczego (Jaracz Młyn, wieś w Gminie Rogoźno),
- Rezerwat „Słonawy” (ichtiologiczny, ochrona tarliska ryb łososiowo – trociowych) obejmuje ok. 1 km Wełny do ujścia do Warty oraz 100 m prawego brzegu Warty w górę i w dół od ujścia Wełny.
Spływ rzeką Wełną można kontynuować jej dopływami – Flintą lub Małą Wełną.
Szlak Flinty (13 km)
Ryczywół – Ninino – Boruchowo – Smolarz – Piłka Młyn – Rożnowo Młyn
Szlak Małej Wełny (84 km)
Jezioro Owieczki – Jezioro Mistrzowskie – Jezioro Dębnickie – Jezioro Działyńskie – Jezioro Biskupickie – Jezioro Kłeckie – Jezioro Gorzuchowskie – Zakrzewo – Kiszkowo – Skoki – Jezioro Budziszewskie – Jezioro Rogoźno
J. Szocińskiego i P. Ratajczaka
Przeznaczone są wyłącznie do użytku prywatnego.
Wszelkie ich wykorzystywanie w całości lub we fragmentach,
przetwarzanie bądź rozpowszechnianie bez zgody autorów jest zabronione.